1. Truyện
  2. Hiệp Đạo Xuyên Đường Triều
  3. Chương 460.2: Trọng thương? Xin trọng đức trước

Hiệp Đạo Xuyên Đường Triều

Chương 460.2: Trọng thương? Xin trọng đức trước
Chương trước
Chương sau
.Lý Trị gật đầu nói: - Ngươi nói không sai, chính là đạo lý này. Đây cũng là nguyên nhân tại sao triều đình trước sau cũng có điều băn khoăn khi thảo luận chuyện tản bần dân làm thương nghiệp, dù sao thì thương nhân không thể nể trọng được.
.Trưởng Tôn Vô Kỵ như thoáng chút suy nghĩ nói: - Đây hình như cũng là vấn đề không thể giải quyết được, nếu một người không coi trọng lợi, thì người đó cũng sẽ không đi hành thương.
.Hàn Nghệ nói: - Thương nhân trọng lợi chỉ là thường tình của con người, thương nhân cũng phải ăn cơm, việc này cũng không khác biệt gì với việc cày ruộng, chỉ là một cái động não, một cái động tay. Thương nhân sở dĩ có thể lấy được hồi báo kếch xù là bởi vì họ cũng chịu nguy hiểm vô cùng lớn, đây cũng là chuyện vô cùng công bằng, không gì đáng trách, nhưng đây cũng là vấn đề không thể giải quyết, mấu chốt vẫn nằm ở bản thân thương nhân, muốn được người khác coi trọng, đầu tiên phải khiến mình trở nên có giá trị. Nếu so sánh thương nhân như một người vàng, bản thân họ vô cùng đắt tiền, nhưng bọn họ hoàn toàn không có bất cứ giá trị gì với những người khác, để ở đó còn chiếm chỗ nữa, nhưng nếu dùng bọn họ để đổi thành lương thực, mang lương thực giúp đỡ dân chúng, vậy bọn họ trở nên vô cùng có giá trị, dĩ nhiên sẽ được người khác coi trọng rồi.
.Lý Trị thở dài: - Nói thì đơn giản, nhưng làm lại rất khó.
.Hàn Nghệ nói: - Bệ hạ, thật ra việc này không khó chút nào, triều đình chỉ cần chỉ dẫn bên cạnh, thuận theo tự nhiên là được.
.Lý Trị tò mò nói: - Nói vậy là sao?
.Hàn Nghệ đáp: - Thời kỳ đầu Trinh Quán, Quan Trung đại hạn, nạn châu chấu cướp sạch, dân chúng khổ không thể tả. Nếu lúc này thương nhân đứng ra giúp đỡ dân chúng, giúp đỡ triều đình việc qua ải khó khăn này, chứ không phải thừa dịp nâng cao giá tiền, hút cạn máu của dân chúng, thì sẽ có người cảm kích bọn họ, sẽ có người tôn trọng bọn họ.
.- Cũng là những năm Trinh Quán, nam nhi Đại Đường ta tây chinh Đột Quyết, dùng tính mạng của họ, nhiệt huyết của họ tranh thủ một cuộc sống an ổn cho con dân Đại Đường ta. Thời điểm đó, nếu thương nhân đứng ra, bỏ vốn trợ giúp chiến sĩ tiền phương, viện trợ triều đình, viện trợ bệ hạ, triều đình có thể không coi trọng họ sao? Có thể không cảm kích họ sao? Phải, thương nhân đều nộp thuế, nhưng năng lực của một người càng lớn, trách nhiệm cũng càng lớn, thương nhân kiếm tiền nhiều hơn nông phu, lại nộp thuế như nhau, như vậy công bằng sao?
.- Vi thần vẫn cảm thấy, tôn trọng không phải chỉ dựa vào bố thí là có được, cũng không phải có thể tiêu tiền mua được, mà là cần dựa vào bản thân để đạt được. Nếu thương nhân muốn được người khác coi trọng, đầu tiên thương nhân phải bắt đầu từ bản thân mình. Thật ra đừng nói thương nhân, sĩ nông công thương đều như vậy, giá trị của một người nằm ở chỗ họ cống hiến bao nhiêu cho quốc gia, chứ không phải là xuất thân của họ, tài sản của họ và năng lực của họ.
.- Xin thứ cho Hàn Nghệ cả gan nói một câu, bây giờ địa vị của Thái Úy trong lòng dân chúng cao như vậy, không phải là vì ngài ấy xuất thân từ Trưởng Tôn gia, mà là vì ngài ấy có cống hiến vô cùng kiệt xuất cho quốc gia này, do vậy mới có thể có được địa vị như hôm nay. Cùng là thiên tử, vì sao từ xưa đến nay, chỉ duy có Thái Tông thánh thượng có được danh xưng Thiên Khả Hãn, đó là vì chỉ có Thái Thông thánh thượng có tấm lòng "từ xưa đều trọng Trung Hoa, khinh Di Địch, duy độc trẫm yêu quý như một". Nếu không phải như vậy, Thái Tông thánh thượng cũng không có được xưng hiệu Thiên Khả Hãn. Thương nhân hiện nay vẫn chưa hiểu đạo lý này, nếu triều đình dung túng cho thương nhân tự tư tự lợi, thì chỉ tổn hại dân chúng, tổn hại quốc gia. Nếu bọn họ hiểu được đạo lý này, có cống hiến cho quốc gia này, vậy bọn họ dĩ nhiên sẽ được người khác coi trọng.
.Trưởng Tôn Vô Kỵ, Cao Lý Hành nghe thấy đều thầm mắng, cái tên tiểu tử này thật sự là câu nào cũng lộ huyền cơ.
.Lý Trị liếc nhìn Hàn Nghệ một cách kỳ lạ, vô cùng tò mò nói: - Lý Kỳ, thuật quan trường phản gián này ngươi học từ ai vậy?
.- Ha ha!
.Vừa nói ra, Trưởng Tôn Vô Kỵ, Cao Lý Hành lập tức bật cười ha ha.
.Hức! Đã bị nhìn thấy rồi, xem ra lần sau mình phải uyển chuyển hơn chút nữa. Vẻ mặt Hàn Nghệ ngây thơ nói: - Phản gián gì chứ, vi thần không hiểu lắm.
.Lý Trị cười mà không nói.
.Cao Lý Hành ha ha nói:
.- Hàn Ngự Sử, mấy câu nói này của ngươi, nếu nói ngược lại, tức là nếu thương nhân có thể đặt quốc gia và dân chúng lên đầu, vậy theo lý nên được tôn trọng, giống như ngươi vậy.
.Đừng nhìn Hàn Nghệ vẫn luôn nói không đề xướng trọng thương gì đó, nhưng nếu nghĩ ngược lại thì đang đề xướng trọng thương.
.Hàn Nghệ nói: - Hạ quan có tài đức gì mà so được với Cao Thượng Thư, quả thực là kém xa mười vạn tám ngàn dặm.
.Trưởng Tôn Vô Kỵ cười nói: - Vậy so với những thương nhân kia thì sao?
.Hàn Nghệ ho nhẹ một tiếng, nói: - Việc nàymỗi người một ý thôi.
.Ba người còn lại bật cười ha ha.
.Nhưng đây cũng là nói thật, Hàn Nghệ thật sự mạnh hơn những thương nhân kia.
.Hàn Nghệ nói một câu hai nghĩa. Nếu bọn họ tán thành, cũng tức là tuân theo giá trị quan, mà không phải là môn đệ quan, vậy Hàn Nghệ ta vì nước vì dân, triều đình nên cất nhắc nhiều hơn mới phải, nhưng nếu không tán thành, vậy chẳng phải là nói ta là vì xuất thân từ Trưởng Tôn gia nên mới lên làm Thái Úy được.
.Lý Trị đưa mặt sang Trưởng Tôn Vô Kỵ dò hỏi: - Thái Úy, bỏ qua tư tâm của Hàn Nghệ, người cho rằng thế nào?
.Trưởng Tôn Vô Kỵ cũng khó xử, dù sao ông ta cũng phải duy trì địa vị quý tộc, trọng thương thì có thể, nhưng không thể để thương nhân uy hiếp địa vị của quý tộc, hơi trầm ngâm, nói: - Lão thần cho rằng Hàn Nghệ nói rất đúng, đồng thời cũng có thể bình ổn được tranh luận mấy ngày nay trong triều, dù sao thì trọng thương hay không, mấu chốt không nằm ở triều đình, mà là ở thương nhân. Nếu thương nhân có thể giống như lời Hàn Nghệ nói, lấy quốc gia và dân chúng làm đầu, vậy triều đình nên coi trọng và khích lệ. Nếu không thể, vậy chắc chắn phải tiếp tục áp chế thương nhân. Có điều, lão thân thủy chung vẫn cho rằng, cho dù triều đình đối đãi thương nhân thế nào đều không thể lay đông quốc chế nông làm gốc, dù sao thì người lấy ăn làm đầu, bằng không sẽ lẫn lộn đầu đuôi.
.Lý Trị gật đầu nói: - Trẫm cũng nghĩ như vậy, có điều Hàn Nghệ là thương nhân, có thể có tấm lòng và suy nghĩ như vậy, đích thực khiến trẫm thay đổi cái nhìn với thương nhân, tràn đầy hi vọng, nhưng chuyện này phải nhớ không thể gấp gáp được, mở chợ đêm, tăng thương nhân chỉ có thể là thử nghiệm của triều đình, chứ không phải chính sách. Trẫm tán thành quan điểm của Hàn Nghệ, đầu tiên phải truyền thụ đạo đức cho thương nhân, để thương nhân hiểu được nếu có thể đồng tâm đồng đức với triều đình và dân chúng, trẫm có thể coi trọng bọn họ, nhưng nếu bọn họ đắm chìm trong trụy lạc, vậy không thể trách ai được.
.Y không chỉ không cảm thấy chút tâm tư đó của Hàn Nghệ đáng xấu hổ, ngược lại vô cùng đáng khen. Xuất thân của Hàn Nghệ chỉ có tự mình khen mình, người khác sẽ không khen hắn, muốn đi lên thì phải có da mặt này, sống chết dát vàng lên mặt mình mới đúng, bộ dạng quân tử Hàn Nghệ thật sự không có tư cách chơi.
.- Bệ hạ thánh minh.
.Mấy người đồng thanh nói.
.Lý Trị cảm thấy chỉ nói thôi cũng vô dụng, phải dùng hành động để chứng minh, trầm ngâm một lát, nói: - Cao Thượng Thư.
.- Có thần.
.- Phú và quý là điều con người mong muốn, nhưng nếu không đạt được đúng cách, thì không ai thích, bần và tiện là điều con người căm ghét, nhưng nếu không cởi bỏ đúng cách, thì cởi bỏ cũng không được. Phú quý bất năng dâm, bần tiện bất năng di, khanh để hai câu này ở nơi bắt mắt nhất hai chợ, trẫm phải để thương nhân thiên hạ hiểu, mặc kệ bọn họ mưu cầu lợi ích thế nào, tuyệt đối không thể thoát khỏi hai chữ "nhân đạo", bằng không trẫm cũng tuyệt không nhân nhượng.
.- Vi thần tuân mệnh.
Chương trước Chương sau
Bạn cần đăng nhập để bình luận

truyện liên quan